Moderne dans: een ‘protest’ tegen klassiek ballet

Na klassiek ballet, hiphop en jazzdans, is het nu tijd voor de dansstijl ‘modern’. Deze stijl is in het begin van de 20e eeuw ontstaan als een soort protest tegen de academische dansstijl van die tijd: klassiek ballet. Bepaalde dansers en choreografen wilden breken met de ‘regels’ die golden bij ballet. In dit laatste blogartikel van dit seizoen lees je onder andere meer over het ontstaan van de moderne dans en aan welke typische kenmerken je de moderne dansstijl kunt herkennen. Lezen jullie mee?

De geschiedenis van de moderne dans

De dansstijl ‘modern’ is in het begin van de twintigste eeuw ontstaan. Met het begrip modern werd vooral het verschil met de klassieke dans, het ballet, aangeduid. Deze stijl werd namelijk als te formeel en verouderd gezien. Destijds werd de ballet-techniek opgeschreven en die geschriften werden overal ter wereld gehanteerd. Niet iedereen was het daar mee eens en als een soort protest tegen deze geschriften werd de ‘moderne dans’ bedacht. 

In de eerste helft van de twintigste eeuw ontwikkelde de moderne dans zich in zowel Europa als in de Verenigde Staten. Dit ging gelijk op met een aantal ingrijpende veranderingen op politiek en sociaal gebied. Zo gingen vrouwen zich bemoeien met de politiek, onderging de wetenschap revolutionaire vorderingen met Albert Einstein en Sigmund Freud, eisten de socialisten een wetgeving en politieke macht in Europa en vielen er tijdens de Eerste Wereldoorlog miljoenen slachtoffers. Onder andere choreografen voelden deze veranderende mentaliteit feilloos aan en speelden hierop in door definitief te breken met de academische traditie en hun gevoelens en gedachten tot uiting te brengen via nieuwe dansvormen. 

Verschillende dansstijlen binnen de moderne dans

Dé pioniers van de moderne dans zijn Martha Graham, Merce Cunningham en José Limón. Zij hebben alledrie een eigen dansgezelschap opgericht die op dit moment nog steeds bestaan. De lessen voor de dansers van deze gezelschappen worden dan ook gegeven in een van drie moderne dansstijlen die naar deze Amerikaanse choreografen zijn vernoemd. Naast de Graham-techniek, Cunningham-techniek en Limón-techniek worden er op Europese dansacademies ook Europees moderne danstechnieken aangeleerd. 

In de hedendaagse moderne dans wordt veel gebruik gemaakt van ‘floorwork’.
Dit is een moderne dansstijl waarbij je veel bewegingen op de grond uitvoert, vervolgens weer staande bewegingen maakt en daarna weer terug gaat naar de grond, etc. 

Wat alle moderne dansstijlen met elkaar gemeen hebben is dat ze de regels van het klassiek ballet loslaten. Er is veel meer bewegingsvrijheid, waardoor het soms lastig wordt om de stijl goed te benoemen of te definiëren. Eigenlijk is tegenwoordig alles mogelijk, doordat er geen strenge regels meer zijn voor de techniek. Op de meeste dansscholen wordt er daarom een mix van verschillende dansstijlen gebruikt in de moderne danslessen.

Specifieke kenmerken van de dansstijl modern

Moderne dans is een technische dansvorm, waarbij je sterk vanuit je gevoel danst. Belangrijke kenmerken van deze dansstijl zijn: grondwerk, ademhaling, zwaartekracht, dynamiek en (ont)spanning. Ook zijn torsobewegingen met een aanzet vanuit het centrum van het lichaam heel gebruikelijk bij modern ballet. Tijdens een moderne les werk je aan je danstechniek, krachtopbouw, lenigheid en dansgevoel.

Wanneer je een moderne danser ziet, danst deze 9 van de 10 keer op blote voeten. Dit is anders dan bij klassiek ballet en jazzballet, waarbij je meestal balletschoentjes, jazzsneakers of spitzen draagt. 

In tegenstelling tot klassiek ballet, waar het vaak net lijkt alsof de dansers zweven, ligt de focus bij modern ballet op het contact met de grond. Daarom wordt er in een moderne les, én in een moderne dansvoorstelling, vaak op blote voeten gedanst. 

Modern ballet in het theater

Moderne dans is niet alleen heerlijk om zelf te beoefenen, het is ook prachtig om naar te kijken. Ben je geïnspireerd geraakt of ben je gewoon nieuwsgierig naar een professionele moderne dansvoorstelling? Kijk dan op theater.nl om te zien welke dansvoorstellingen er de komende tijd allemaal te bezoeken zijn. Inmiddels zijn de theaters weer open en kun je weer genieten van een dansvoorstelling.

Voorbeelden van moderne dansvoorstellingen die momenteel in de Nederlandse theaters te zien zijn zijn: Naakt van Isabelle Beernaert, Sweet like a chocolate van ICK Amsterdam en The Greenhouse Dances van LeineRoebana. 

In schouwburg Odeon in Zwolle is elke donderdag ‘Dans op donderdag’, waarbij regelmatig moderne dans voorbij komt. 

Moderne dans bij DIFF Dance Centre in Zwolle

Woon je in (de buurt van) Zwolle, ben je 10 jaar of ouder en wil je zelf ervaren hoe het is om een moderne danser te zijn? Volg dan een proefles moderne dans bij DIFF Dance Centre. Op verschillende dagen en tijden bieden wij voor diverse leeftijden (vanaf 10 jaar) moderne danslessen aan. Het dansseizoen wordt ieder jaar afgesloten met een eindvoorstelling, waarbij jij de geleerde danstechnieken door middel van een choreografie aan een groot publiek in Theater de Spiegel mag laten zien. Hoe tof is dat?!

Om alvast in de stemming te komen, kun je op zondag 4 juli vanuit je eigen huis, tuin of balkon de eindvoorstelling van dit jaar bekijken via een stream. Meer informatie hierover vind je op onze website. 

Ben jij een dansliefhebber en wil je meer weten over dans? Bijvoorbeeld omdat je een spreekbeurt over dans wilt houden of omdat je het gewoon superleuk en interessant vindt? Laat ons dan vooral weten waar je nog meer over wilt lezen. Dit was het laatste blogartikel van dit seizoen. Vanaf september vind je hier weer nieuwe artikelen. Misschien wel over een onderwerp dat jij naar ons hebt gestuurd via info@diffdancecentre.nl. Uiteraard kun je ons ook vinden op social media. Maak er een mooie zomer van en tot in september!